Wat is de bruidsschat en waarom is het belangrijk?
De zogeheten ‘bruidsschat omgevingsplan’ is een set rijksregels die bij de start van de Omgevingswet automatisch zijn toegevoegd aan het omgevingsplan van iedere gemeente. Deze tijdelijke regels blijven van kracht tijdens de overgangsfase, die loopt tot uiterlijk eind 2031 — tenzij een gemeente ervoor kiest om ze eerder te wijzigen of vervangen met eigen beleid.
In deze bruidsschat zijn onder andere bepalingen opgenomen over het vergunningvrij bouwen van mantelzorgwoningen. Deze regels zijn grotendeels vergelijkbaar met de voorgaande wetgeving, maar het is belangrijk te weten dat gemeenten nu de vrijheid hebben om deze aan te passen. Hierdoor kunnen de voorwaarden per gemeente verschillen.
Neem contact op met Solilux voor meer informatie
Wat als de gemeente (nog) geen eigen regels heeft?
Zolang een gemeente nog geen eigen beleid heeft vastgesteld, gelden de landelijke bepalingen uit de bruidsschat omgevingsplan. Hierin staat een aantal (bouw)activiteiten die van rechtswege in overeenstemming zijn met het omgevingsplan (paragraaf 22.2.7.3).
- (Bouw)plannen die vallen binnen deze bouwactiviteiten, mogen dus worden uitgevoerd, ook al zijn ze in strijd met de ruimtelijke regels in het tijdelijk deel van het omgevingsplan.
- Op basis van artikel 22.36, onderdeel A van de bruidsschat, is het mogelijk onder voorwaarden een bijbehorend bouwwerk te bouwen.
- In artikel 22.36, onderdeel C van de bruidsschat, staat dat een (aangepaste) woning of het bijbehorend bouwwerk gebruikt mag worden voor de huisvesting van mantelzorg.
- In artikel 22.37 van de bruidsschat staan andere mogelijkheden om buiten de bebouwde kom een bijbehorend bouwwerk voor mantelzorg te gebruiken.
De belangrijkste voorwaarden uit de bruidsschat zijn:
- De mantelzorgwoning moet in zijn geheel of in delen verplaatsbaar zijn.
- De woning mag niet groter zijn dan 100 m².
- De woning moet op het achtererf geplaatst worden.
- Er moet sprake zijn van een actuele mantelzorgsituatie.
Daarnaast zijn er specifieke bepalingen voor situaties buiten de bebouwde kom. Ook daar gelden voorwaarden om een bijbehorend bouwwerk voor mantelzorg in te zetten zonder vergunning.
Gemeentelijke vrijheid en lokale regels
Gemeenten hebben de bevoegdheid binnen hun eigen omgevingsplan aanvullende eisen te stellen. Dit kan betrekking op aspecten als:
- Duurzaamheid en energievoorziening.
- Parkeeroplossingen op het perceel.
- Maximale bebouwing van het perceel.
De gemeente kan de regels van de bruidsschat omgevingsplan dus wijzigen. Dit betekent dat het bouwproces voor een mantelzorgwoning deels afhankelijk kan zijn van lokaal beleid. U kunt de actuele regelgeving voor uw locatie vinden via de functie ‘Regels op de kaart’ in het Omgevingsloket.
Wanneer is altijd een vergunning vereist?
Er is altijd een omgevingsvergunning nodig wanneer:
- De woning of het perceel deel uitmaakt van een beschermd stads- of dorpsgezicht.
- De woning een rijks- of gemeentelijk monument is.
- De mantelzorgwoning groter is dan 100 m².
- U de woning na afloop van de zorgsituatie als zelfstandige woning wilt blijven gebruiken.
Lees alles over vergunningsvrij bouwen
Landelijk beleid: meer ruimte voor mantelzorgwoningen
Tijdens het begrotingsdebat van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft minister Mona Keijzer benadrukt dat gemeenten ruimte moeten bieden voor het vergunningsvrij bouwen van mantelzorgwoningen op een achtererf. Hiermee wil het kabinet mantelzorgers en hun naasten actief ondersteunen en onnodige belemmeringen wegnemen.
Ons advies: laat u goed informeren
Omdat de regelgeving voor de bouw van mantelzorgwoningen per gemeente kunnen variëren, is het essentieel om vooraf goed onderzoek te doen. Bij Solilux nemen wij u deze zorg graag uit handen. Onze specialisten kunnen voor u nagaan wat de actuele regels zijn in uw gemeente en u adviseren over de juiste stappen in het proces.
Wilt u weten wat er in uw situatie mogelijk is? Vul dan het formulier vooronderzoek in. Wij nemen contact met u op en brengen de lokale regels helder in kaart, zodat u zorgeloos kunt starten met het realiseren van uw mantelzorgwoning.
Vraag vooronderzoek aan
